U ovakvim izvještajima često se pogrešno ili manipulativno interpretiraju postojeća naučna istraživanja ili se poziva na istraživanja koja nisu prošla naučnu provjeru, te nisu u skladu sa naučno utvrđenim činjenicama.

Pseudonauka često ide “ruku pod ruku” sa teorijama zavjere i/ili predstavlja osnovu za izvlačenje neutemeljenih zaključaka na kojima se takve teorije grade.

Pseudonauka je vrlo zastupljena u medijima, bilo da se radi o rezultatima raznoraznih besmislenih “istraživanja” o kojima svakodnevno čitamo ili o spektakularnim “otkrićima” koja se predstavljaju kao naučna, iako to nisu. Razlozi i motivi za takve izvještaje su različiti i variraju od neznanja i neprofesionalizma, do ciljanog plasiranja dezinformacija potaknutog finansijskim interesima.

Izvještavanje o nauci, naime, zahtijeva barem osnovno znanje i razumijevanje tema i oblasti o kojima se piše, što je u današnjim medijima rijetkost. Novinari/ke često ne znaju prepoznati kredibilne izvore informacija kada su u pitanju teme vezane za nauku, te stoga nekritički prenose senzacionalističke “vijesti” koje nemaju nikakvo utemeljenje u činjenicama.

Sa druge strane, postoje i “mediji” iza kojih se, zapravo, kriju proizvođači i prodavci raznih “alternativnih” lijekova, preparata i suplemenata, koji aktivno promiču antinaučne stavove kako bi svojim čitateljima/kama uspješnije plasirali sopstvene proizvode.

Portal Natural News je jedan od najčešćih izvora pseudonaučnih članaka i teorija zavjere koje se prevode na naš jezik. Regionalni mediji sa ovog portala često prenose članke o vakcinama, hrani, uzrocima i tretmanima bolesti, pri čemu mu neki od njih daju nezasluženi kredibilitet nazivajući ga “vodećim svjetskim zdravstvenim medijem”. Tako su sa ove stranice, recimo, potekle informacije da je čaj od maslačka efektniji od kemoterapije, da su Pampers pelene kancerogene, da nastruju lijekovima – sve to, naravno, bez ikakvih dokaza.

Vlasnik tog portala je Mike Adams, koji je ujedno i vlasnik online prodavnice Health Ranger Store (Prodavnica rendžera zdravlja), čije proizvode agresivno reklamira na portalu Natural News. Proizvodi uključuju široku lepezu dodataka prehrani, deterdženata, sistema za filtraciju vode, opreme za preživljavanje i sl. Prodaja ovakvih proizvoda suštinski zavisi od sposobnosti proizvođača da uvjeri kupce da su isti sigurniji i zdraviji od stvarnih lijekova i medicinskih pomagala. Ovo je odličan primjer sprege “informisanja” o zdravlju i ličnog biznisa.

Prisustvo pseudonauke u emisijama ili rubrikama koje se bave zdravljem posebno je problematično. Mediji često daju prostor osobama koje nastupaju kao eksperti/ce u oblastima za koje nemaju stvarne kompetencije, te nekritički prenose kvazimedicinske nalaze i savjete. Osim u medijima i “medijima”, pseudonauka je izuzetno prisutna u grupama, stranicama i influenserskim profilima na društvenim mrežama, kao i na blogovima i forumima na kojima se diskutuje o zdravlju. Društvene mreže su još nepouzdaniji izvor takvih informacija, jer omogućavaju nadriljekarima i sličnim “autoritetima” da se ljudima obraćaju direktno i tako reklamiraju svoje knjige, preparate, savjete, konsultacije i ostale neprovjerene – a često i opasne – kvazimedicinske proizvode i usluge.  

Kada gledate ili čitate takve sadržaje, prvi znak upozorenja je pozivanje na “alternativnu medicinu”, spektakularne tvrdnje o “revolucionarnim otkrićima koje zvanična medicina krije”, te reklamiranje “prirodnih” lijekova, preparata ili terapija. “Prirodno” je, u pravilu, atribut koji se koristi za promoviranje neprovjerenih i neispitanih proizvoda i metoda, koji su u najboljem slučaju upitne efikasnosti, ali mogu biti i izuzetno opasni. 

The McGill Office for Science and Society (OSS) je ured koji je osnovan pri kanadskom univerzitetu McGill sa ciljem promocije stvarnih naučnih otkrića i dostignuća, nasuprot poplave kvazinaučnih sadržaja kojima smo svakodnevno izloženi na internetu. Takvi sadržaji se često “pakuju” u moderne videoformate, prilagođene društvenim mrežama. Oni djeluju vrlo ubjedljivo i brzo postanu viralni, iako su, zapravo, potpuno neutemeljeni i ne sadrže nikakve istinski vrijedne naučne informacije.
OSS je stoga napravio sopstveni “viralni video”, koji pokazuje kako je lako manipulirati doživljajem gledatelja/ki i ni od čega napraviti priču o “skrivenim naučnim otkrićima”. Preporučujemo da ga pogledate – od početka do kraja.